Today a tear is not a tear, today a tear is lead.

Today the sigh is not a sigh, today the sigh is a scream that calls out.

Today the silence is not silence, today the silence is a warning that 8372 were killed…

Goed dat NRC aandacht besteedt aan een rechtszaak als deze. Dat gebeurt te weinig terwijl de belangen groot zijn. “De belangrijkste vraag die voorligt is of Zembla de uitingen mag publiceren” stelt raadsman Jens van den Brink in hoger beroep ter zitting.

Piloten, stewards en stewardessen van Nederlandse luchtvaartmaatschappijen hebben in 2022 en de eerste helft van 2023 ruim 2.000 keer melding gemaakt van vermoeidheid bij de toezichthouder op de luchtvaart: de Inspectie Leefomgeving en Transport. In 20 procent van de gevallen, circa 400 keer, was het bemanningslid in kwestie dermate moe dat hij zijn werk niet meer veilig kon uitoefenen en van boord moest stappen. Dat blijkt uit cijfers die demissionair minister Mark Harbers van Infrastructuur en Milieu naar de Tweede Kamer heeft gestuurd naar aanleiding van de Zembla uitzending ‘Omerta boven de wolken’. Lees meer….

Na 20 jaar besloot Ton Vanderplas vorige week dat het tijd is om te stoppen. Journalist, regisseur, researcher, producer maar bovenal cameraman in één.

De universiteit Utrecht deed in maart dit jaar aangifte tegen Gom van Strien die maandag, op verzoek van Geert Wilders begint als ‘verkenner.

Beetje pesten. Streng en scherp op teksten en feiten. Instinkertjes, onverwachte aanvullende vragen waarbij het zweet je soms uitbrak. ‘Even kijken of je dat ook wist want ik wil álles weten’, zei ie dan. Beetje pesten.

De Europese luchtvaart is de afgelopen jaren onveiliger geworden. Dat zegt een derde van 10.000 ondervraagde piloten, stewards en stewardessen in een nog niet gepubliceerd Zweeds onderzoek in handen van Zembla. Het is mede een gevolg van het stijgend aantal zogeheten atypische contracten. De rechtspositie van piloten en cabinepersoneel met zo’n contract is zwak, waardoor ze vaker doorwerken terwijl ze daar, door ziekte of vermoeidheid, niet toe in staat zijn. Piloten geven tegenover Zembla toe dat ze tijdens vluchten zelfs in slaap vallen.  International press release available

Annemiek Leclaire belde of ik in vakblad Villamedia wilde vertellen over ‘Het gesprek van m’n leven’. Een eervol verzoek waaraan ik graag heb voldaan. Vooral omdat het minder over mij dan over een paar andere mensen kon gaan en over een gebeurtenis die we nooit mogen vergeten. Annemiek heeft het, vind ik, mooi opgeschreven. Dank daarvoor.

‘Het is een grondwet in de bergingswereld. Een brandend schip dat dreigt te zinken zet je zo snel mogelijk aan de grond om een milieuramp te voorkomen.’ Aan het woord is Klaas Reinigert, voormalig directeur van Smit Tak Internationaal (tegenwoordig Boskalis). Met stijgende verbazing slaat hij het dagenlange gesleep met het brandende vrachtschip de Fremantle Highway gade. ‘Besluiteloosheid. Dat is de kern van het probleem. In het Verenigd Koninkrijk is dat beter geregeld.’

Altijd blij met een mooie aankondiging. Met deze zeker ook. Dank aan Stefan van der Weyde Waarom atleet Heerenveen in 1975 toch naar Zuid-Afrika ging: ‘Let my people go’ (nos.nl)

Spaanse tomaten met een luchtje’ kopt Argos. De ‘groentetuin van Europa’ waar duizenden Afrikaanse migranten onder barre omstandigheden wonen, werken en worden uitgebuit. Belangrijk verhaal maar al meer dan tien jaar bekend. Dus geen nieuws maar vooral een gemiste kans omdat de cruciale vraag niet is gesteld. Lees verder waarom de macht glimlacht.

NAVO ontevreden ondanks extra miljarden voor defensie

Minister Ollongren van Defensie heeft een kritisch NAVO-document over de besteding van de extra miljarden voor de Nederlandse krijgsmacht niet met de Tweede Kamer gedeeld. Volgens CDA Kamerlid Derk Boswijk heeft ze de Kamer ‘incompleet en onvolledig’ ingelicht. 

Omroep Gelderland (OG) durft te investeren in onderzoeksjournalistiek. En dat werpt opnieuw vruchten af. ‘Tientallen klachten over misbruik en mishandeling in jeugddorp De Glind’, onthulde OG vandaag. De Borsalino, sinds 1857 de onbetwiste hoed der hoeden daarom dit keer op de hoofden van Jenda Terpstra, Nine Pankras en Inge de Jager en eindredacteur Fatima Naumann.

Dertig jaar geleden doorboorde een Boeing de flats waar ik anderhalf jaar lang tegenover woonde. En of ik weet waar ik was. Op pad voor de eerste uitzending van het seizoen van Reporter met cameravrouw Sonja ter Laag. We roken de ramp die zich net voltrokken had …. (lees verder)

Zembla knabbelde dapper aan zeekraal. Halverwege nam de vertelling een absurdistische wending. Af en toe legt de schoonheid, zeggingskracht of de onthullende waarde van een artikel, speech, kunstuiting of documentaire je het zwijgen op. Dan schiet het compliment ‘chapeau’ te kort en is een overtreffende trap nodig om je enthousiasme onder woorden te brengen. De Borsalino, sinds 1857 de onbetwiste hoed der hoeden…

Een woordenstroom als een kogelregen. Gesprek met een gevallen held voor wie de hoogste eer een loden last werd.

Arts en vriend Ilijaz Pilav overleefde Srebrenica. Hij postte vandaag de volgende boodschap: ‘Once again he makes a circle and meets himself at a point called the 11th of July, here’s the 27th time. Once again, time meets with itself at a point you don’t know if it’s the beginning or the end. Once again, I get up, to go to another circle, to live another year… Another July 11th…It’s not courage to go on when you have the strength. It’s courage to go on when you don’t have the strength… 27th time…’

Tijdens de jaarlijkse herdenking op de begraafplaats in Potocari bood minister Ollongren, 27 jaar na de genocide in Srebrenica, ‘de diepste excuses’ aan de nabestaanden.  “We kunnen het leed niet van u wegnemen”, aldus de minister. “Maar wat we wel kunnen doen is de geschiedenis recht in de ogen kijken.” Maar dat is de vraag…(lees verder)

27 jaar geleden speelden zich tijdens de val van Srebrenica ‘onder toeziend oog’ van Nederlandse VN- militairen, vreselijke taferelen af. Maar niet de massamoord op meer dan achtduizend mensen. Die had plaats buiten het zicht van Dutchbat, tientallen kilometers verderop. Toch houden media al decennialang hardnekkig -soms tegen beter weten in- vast aan de lezing dat ook dat op en rond de compound in Potocari gebeurde. Historici die de genocide onderzochten zijn verbijsterd dat deze zwarte bladzijde in de Europese geschiedenis tot op de dag van vandaag, vaak verkeerd geschreven wordt. Lees hier verder

Joep Dohmen (NRC) ontvangt een oeuvreprijs van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ). Op z’n plaats en bovenal uitstekend getimed want de gelauwerde ligt stevig onder vuur en z’n opponenten schuwen een onconventionele aanpak niet.

Goed nieuws voor de lokale – en de onderzoeksjournalistiek: Staatssecretaris Uslu stelt miljoenen beschikbaar voor lokale en onderzoeksjournalistiek: ‘Het doel is de journalistiek te versterken, kwalitatief te verbeteren en onafhankelijker te maken.’ Goed nieuws wanneer het geld – ik tel in de gauwigheid ruim dertien miljoen- op de juiste plekken terecht komt want er is een wereld te winnen.

Willibrord Frequin (80) overleed op Hemelvaart. Geen slechte timing voor een katholiek. Of het hem voorbij de hemelpoort heeft geholpen is de vraag want de verslaggever heeft het Opperwezen doorheen zijn loopbaan menigmaal vermanend toegesproken op momenten dat hij als verslaggever  met menselijke ellende werd geconfronteerd. De zogenoemde ‘hoofdenaffaire’ betekende het einde van zijn journalistieke loopbaan bij Brandpunt (KRO). Hoofden, bestemd voor medisch- wetenschappelijk onderzoek zouden onder meer gebruikt worden voor ‘bizarre seks’…. Het nieuws wordt al snel bestempeld als nep.  Frequin werd overigens niet ontslagen zoals veel media berichten….(lees verder)

Kamerlid Raymond Knops (CDA) is uit de bocht gevlogen in een pleitnota die hij uitsprak tijdens een rechtszaak tegen NRC en De Limburger. Journalisten voor bendeleden en fraudeurs uitmaken die ‘ondermijnend’ bezig zijn, verklaart hen vogelvrij. Politici die dat doen bevinden zich doorgaans in samenlevingen waar de vrijheid, mild uitgedrukt, onder druk staat. Knops, zou z’n mond moeten spoelen, z’n excuus moeten maken en zich moeten afvragen of het niet hoog tijd wordt voor een ‘functie elders’. Het zou van waakzaamheid en verantwoordelijkheidsbesef getuigen wanneer z’n partijgenoten, collega- Kamerleden en de NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten) hem daartoe dringend zouden oproepen….(lees verder)

Twintig jaar geleden werd Pim Fortuyn vermoord. Voor Netwerk (KRO) maakten we een jaar later een nauwgezette reconstructie van de gebeurtenissen. Op basis van onderzoek, de originele 112 meldingen en het radioverkeer van de politie -en hulpdiensten doen politiemensen, 0oggetuigen, betrokkenen, politici en familieleden verslag van wat ze meemaakten op 6 mei 2002. Kijk hier

Na de val van Kabul, in augustus vorig jaar, zette het ministerie van Buitenlandse Zaken studenten in om tolken te evacueren. Dat blijkt uit onderzoek van Zembla.  Het gaat om studenten die naast hun opleiding deelnemen aan het werkstudentprogramma van Defensie (Defensity College), een bijbaan van één à twee dagen in de week. “Ik dacht dat ik broodjes ging smeren, maar we moesten tolken contacteren en hen begeleiden naar het vliegveld”, vertelt één van hen in de uitzending. Oud-topdiplomaat Pieter Feith reageert verbaasd: “Je zadelt jonge mensen zonder ervaring op met verantwoordelijkheden die gaan over mensenlevens.”

Vanaf het begin van de missie in Uruzgan zette de Nederlandse regering te weinig militairen in. Den Haag wilde maximaal duizend militairen sturen. Uit het zogenoemde ‘militair advies, een document dat Zembla in handen kreeg, blijkt dat Dick Berlijn, indertijd Commandant der Strijdkrachten (CDS) zich zorgen maakte. Hij vroeg toenmalig minister Kamp van Defensie om het door de bewindsman ingestelde maximum aantal manschappen met honderd te overschrijden. Berlijn vond dat, noteerde hij, ‘noodzakelijk voor een verantwoorde uitvoering van de missie.’ Uiteindelijk varieerde het aantal uitgezonden militairen tussen de 1100 en 1400. Maar ook dat bleek te weinig, stellen drie bij de missie betrokken oud- generaals in Zembla.

Het Nederlands leger gebruikte ‘structureel extreem geweld’ tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië (’45- ’49). Verkrachting, marteling en executies. Oorlogsmisdaden. Uit het onderzoeksrapport blijkt bovendien dat het destijds justitieel, militair en politiek werd getolereerd. Reden waarom premier Rutte namens de regering ‘diepe excuses’ aanbood aan de bevolking van Indonesië. Vraag is of er nu ook rehabilitatie moet volgen voor mensen als deserteur Poncke Princen?

‘Woorden van troost behoren tot het idioom van het menselijk tekort’, noteerde de Franse schrijver JC Izzo. Maar in de zwart omrande boodschappen schuilt ie wel degelijk. Rouwadvertenties in de krant waar hij jarenlang voor werkte. Ontkennen kan niet meer. Vanaf vandaag is het waar ‘Want het staat in de gazet jongen’, zou hij zeggen. In de nacht van zaterdag op zondag overleed Jos Slats.

Het was voorbije maandag schrikken in de Roermondse raadszaal meldt De Limburger vandaag. Lid Dré Peters kreeg een hartstilstand. Collega’s en broer Ben redden hem het leven. De krant wijdt een portret aan de man voor wie de aanduiding ‘kleurrijk’ te kort schiet. Volgens het artikel zou hij in het ziekenhuis op de vraag of hij ergens allergisch voor is hebben geantwoord met: ‘Ja, voor Groen Links.’  De afkeer zit diep weten collega’s Frederick Mansell, Hansje van de Beek en ik sinds 2015.

In veteranenblad Checkpoint. Een interview met Desiree Verweij, hoogleraar militaire ethiek. Wat doe je tegen een vijand die de Conventies van Genève aan z’n laars lapt en rücksichtslos doodt en martelt? Het laatste deel van m’n drieluik over ‘wreedheid als wapen’.

Wethouder Willem Buunk van de gemeente Bronckhorst informeerde bovendien het college van burgemeester en wethouders onjuist, blijkt uit onderzoek door Omroep Gelderland. Tegen de wethouder is een klacht ingediend. ‘Het schuurt aan tegen onbehoorlijk bestuur’, concludeert een hoogleraar bestuursrecht. ‘Dit zijn we niet gewend van Omroep Gelderland’, liet een ambtenaar van de gemeente Bronckhorst zich deze week ontvallen. Een groot compliment aan het adres van journalisten duo Anoek Hofkens en Meike Sjoer en hun vasthoudende eindredacteur Fatima Naumann.

In Checkpoint reageert hij op m’n essay ‘Wreedheid als wapen’ , oud commandant Landstrijdkrachten generaal b.d. Mart de Kruif  : ‘Wees aan het begin van een uitzending helder en duidelijk: we gaan naar een oorlogsgebied, daar gebeuren dingen die je niet altijd onder controle hebt. Voorafgaand aan de uitzending naar Afghanistan werd gezegd dat het een opbouwmissie was. Dan kun je beter een aannemer sturen, die bouwt beter dan wij.’

Sinds de toewijzing van het WK eindtoernooi 2022 bouwt Qatar voor tientallen miljarden stadions en infrastructuur. Volgens onderzoek van de Britse krant The Guardian overleden daarbij tot nu toe meer dan 6500 arbeidsmigranten. De handtekening van de regering staat onder VN-verdragen. Nederland is ook lid van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Daarmee belooft ons land dat het ‘internationaal erkende mensenrechten respecteert en inbreuken daarop helpt te voorkomen of aanpakt als die zich voordoen’. Die belofte maakt Den Haag niet waar. Aangenomen Kamermoties om dat wel te doen, lapt het kabinet aan z’n laars. ‘De regering is in gebreke gebleven’ vindt Joel Voordewind (CU). Intussen doet de BV Nederland volop zaken in Qatar, daarbij geholpen door de overheid. Dat blijkt uit onderzoek van Argos door Bart Nijpels en Sophie de Rijk.

Hij kijkt richting de televisiecamera en steekt zijn gebalde vuist strijdbaar de lucht in als hij gearresteerd wordt afgevoerd. Het is één van de jonge mannen die de ambtswoning van de Indonesische ambassadeur in 1970 bezet heeft. Daad van verzet tegen het onrecht dat z’n volk, z’n ouders, hem is aangedaan. Als puber zag ik de ingepakte koffers in voormalig concentratiekamp Vught waar de tweede generatie Molukkers opgroeide. Kinderen van de warmhartige, gastvrije mensen uit de Tropen die wachten op de beloofde terugkeer naar wat hun zelfstandige republiek zou worden. Gebroken belofte. En dat niet alleen…

In de blik van Jordy Schalk (38) ligt vriendelijkheid besloten, vermengd met hoofdstedelijke bluf en gochme, gekadreerd door talrijke tatoeages. De meeste verwijzen naar een vorig leven als militair. Dat eindigde na zestien jaar, in Afghanistan, waar hij, zoals hij het zelf omschrijft, ‘ontplofte’ toen hij op een bermbom reed. Het moment staat op z’n lijf getekend. De met naald gemaakte afbeeldingen zijn pas na z’n tijd onder de wapenen gezet. Een optelsom van wat hij tijdens buitenlandmissies meemaakte. Net onder z’n haargrens staat op z’n hoofd wat er in zit, de ‘Mind of a soldier’.

Belfast brandt door de Brexit. Dat is verontrustend nieuws, Niet alleen voor Noord- Ierland maar ook voor Europa. En dus ook voor Nederland. Begrijpen waarom? Kijk dan nog eens naar de Zembla aflevering: De lont in het kruitvat

Belfast burns because of Brexit. That is worrying news. Not just for Northern Ireland but for Europe as well. Want to understand why? Check out and watch the (international version) of the dutch documentary:  The fuse in the powder keg

Af en toe legt de schoonheid, zeggingskracht of de onthullende waarde van een artikel, speech, kunstuiting of documentaire je het zwijgen op. Dan schiet het compliment ‘chapeau’ te kort en is een overtreffende trap nodig om je enthousiasme onder woorden te brengen. De Borsalino, sinds 1857 de onbetwiste hoed der hoeden. Hierbij de eerste van 2021. Op de hoofden van Paul van der Steen en Joep Dohmen van NRC. Eind maart bracht het duo de onthullende feiten. De Limburgse macht met de billen bloot door spitwerk van de bovenste plank. Gebeurtenissen volgden elkaar in rap tempo op. Vandaag opnieuw….

Vandaag publiceert Checkpoint m’n essay ‘Wreedheid als wapen’

Hoe wapen je jezelf tegen een meedogenloze tegenstander?
Wat doe je tegen een vijand die kan doden zonder gevoel?
Maakt oordeel ons machteloos?

Ineens is het twintig jaar geleden. Twee dagen nadat Steven de Vogel overleed presenteerde een piepjonge en, net als wij allemaal,  zwaar aangeslagen Sven Kockelmann een ingelaste uitzending. De KRO herhaalde ‘één van z’n allermooiste’ reportages. Samen met Ton F van Dijk, met wie Steven in die tijd een ijzersterk journalistiek duo vormde, onthulde hij de ware identiteit van Hans Schwerte, een vooraanstaand Duits literatuurwetenschapper en op dat moment (1995) speciaal vertegenwoordiger voor Noordrijn-Westfalen in Nederland. Onderzoeksjournalistiek avant la lettre. Steven de Vogel was voor velen een inspirator en een leermeester. Was? Nee, tot op de dag van vandaag nog steeds. Ik ‘spreek’ hem nog regelmatig. Kijk en begrijp waarom.

Het NOS Journaal, Nieuwsuur en de dagbladen maken, over de genocide in Srebrenica, vaak dezelfde, fouten. Dat blijkt uit een speciale bijlage van Checkpoint, het magazine van het Veteraneninstituut.  Ook een prominent politicus, een theater en zelfs de Canon van Nederland slaan de plank mis. Het roept boze reacties op bij Dutchbatters. Uit dit onderzoek blijkt dat ze een punt hebben. Eén van hen doet zelfs aangifte tegen het NOS Journaal wegens laster. De rubriek heeft hem en z’n collega’s, vindt hij, van medeplichtigheid aan de massamoord in Bosnië beschuldigd. De hoofdredacteur houdt voet bij stuk. Historici die de val van de enclave onderzochten reageren verbijsterd.

Juli 1995. Massamoord in het hart van Europa. Onder leiding van generaal Ratko Mladic vermoorden Bosnisch Servische troepen meer dan achtduizend vluchtelingen. Mensen die bescherming zochten in de enclave Srebrenica. Een gebied dat door de Verenigde Naties tot zogenoemde safe area is verklaard. Dat blijkt het niet te zijn. Lichtbewapende Nederlandse blauwhelmen zijn niet in staat de opmars te stuiten, toegezegde luchtsteun blijft uit. Een colonne van tien tot vijftienduizend vooral mannen probeert door de bergen Tuzla te bereiken. Tijdens die zogenoemde ‘Mars van de dood’ worden velen van hen om het leven gebracht. Sommige hoofdstukken uit de geschiedenis van de genocide zijn en worden nog altijd verkeerd geschreven ook als het gaat om het internationale machtsspel dat  aan de val van de VN- enclave vooraf ging.

Gister is de steen met z’n naam op z’n graf geplaatst. Een bijzonder moment: John Gordon Kavanagh ligt niet meer anoniem begraven. Donderdag om 18.30 is er een bescheiden plechtigheid met de bewoners van Rha. Ergens in de toekomst zal dat grootschaliger gebeuren in het bijzijn van de nabestaanden. Meer weten over Kavanagh: zie: A […]

De voorbije week is vooral vanuit Nederlands perspectief teruggeblikt op de gebeurtenissen van 25 jaar geleden. Vandaag herdenken overal ter wereld ontheemde overlevenden, nabestaanden en ooggetuigen de genocide. De slachtpartij die Servische milities aanrichtten onder vijftien tot twintigduizend mensen die de enclave ontvluchtten. De Bosnische arts Ilijaz Pilav overleefde. Tien jaar later nodigt hij Dutchbat arts Ger Kremer en mij uit om mee te lopen en te herdenken…

‘Vaarroutes ten noorden van Waddengebied zijn risicovol’, luidt de titel van het rapport dat de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) vandaag presenteerde. Hoe groot het gevaar is bleek begin januari 2019 toen het vrachtschip MSC Zoë op die vaarroute 342 containers verloor die het kwetsbare natuurgebied ernstig en deels onherstelbaar vervuilden. De titel van het  OVV- onderzoek bevat derhalve geen nieuws. Maar het rapport trekt ook conclusies die verder reiken en die een aantal eerdere bevindingen uit het Zembla- tweeluik ‘De ramp op het Wad’ van oktober 2019 bevestigen.

Wie ter hoogte van Berg en Dal een terloopse blik werpt op de Suriname rivier zou de indruk kunnen krijgen dat hij traag stroomt. Wie op zaterdagavond rond elf uur door Paramaribo rijdt, en casino- dichtheid als teken van welvaart beschouwt, zou kunnen denken dat het er goed gaat. Dagen nadat Suriname gestemd heeft, weigert het ministerie van Binnenlandse Zaken de uitslag bekend te maken. De oppositie waarschuwt voor fraude. President Bouterse wil een hertelling. Zijn chaos regeert. Wie delft het onderspit in Suriname?

Now to be seen: the international version of ‘A grave for Kavanagh’. A young Canadian with a mission; liberate Europe from the Nazi’s. John Gordon died at 23 while fighting for our freedom. He was burried anonymously. Never received the honor he deserved. Till now

Het is de kop boven het stuk van Julian Sher in de Toronto Star van zaterdag 2 mei.

Hij is achttien als hij in 1940 besluit dat hij tegen de Nazi’s wil vechten. Vijf jaar later op zes april 1945 sterft hij als luitenant van de Queen’s Own Rifles op een boerenakker. De bewoners van Rha weten waar zijn resten zijn gevonden én waar ze begraven liggen, als onbekende soldaat. De nabestaanden in Canada weten van niets. Ze horen het nu pas.  Samen met de dorpelingen van Rha hebben ze één wens: een graf. Ter nagedachtenis, een steen met zijn naam erop: Kavanagh. Zodat hij niet vergeten wordt. Zaterdag 18 april om 16.00 uur op TV Gelderland.

Dat concludeert de Onderzoeksraad voor de Veiligheid in een tussentijds rapport dat het in samenwerking met de Duitse Bundesstelle für Seeunfalluntersuchung (BSU) heeft opgesteld.  Het eindrapport naar de oorzaak van de ramp wordt volgend voorjaar verwacht.

Een paar maanden geleden. Collega programmamaker Jacco Versluis (Human) vertelt over de aflevering die hij voor de serie Medialogica aan het maken is. Er valt een naam uit mijn jeugd, achterbuurman in een Brabants dorp. Hij blijkt de hoofdrolspeler op een inktzwarte bladzijde uit onze geschiedenis.

Een week na Zembla; De ramp op het Wad deel II. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) komt tot dezelfde bevindingen als Zembla. Op basis daarvan waarschuwt de OVV het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de kustwacht én reders voor het gebruik van de zuidelijke vaarroute boven de wadden. Schepen met afmetingen zoals de MSC Zoe lopen het risico om onder bepaalde omstandigheden de zeebodem te raken. De OVV komt pas begin volgend jaar met een rapport en spreekt in het bericht dan ook van een ’tussentijdse’ waarschuwing. Lees het bericht en de brief hier…

Een strand dat zo ver het oog reikt, bezaaid ligt met plastic spullen. Het is het gevolg van een ramp met de MSC Zoe, het containerschip dat 342 containers verloor op nieuwjaarsavond. Wat ging er mis? In deze ZEMBLA-podcast hoor je een reconstructie van de reis van de Zoe en vertellen onderzoeksjournalisten Bart Nijpels en Marco de Lange over hun onderzoek naar de toedracht van de ramp op het wad.

Bemanningsleden vreesden voor hun leven

Die conclusie trekken deskundigen in ZEMBLA (BNNVARA) op basis van een nauwgezette reconstructie. Daaruit blijkt dat de MSC Zoe meer dan dertig graden slagzij maakte toen het op nieuwjaarsavond 342 zeecontainers verloor.
“Het schip is zestig meter breed. Met dertig graden slagzij neemt de diepgang zeker met 15 meter toe. Dan moet ie ‘gestoten’ hebben, de grond hebben geraakt.” Dat concludeert Klaas Reinigert, oud directeur van bergingsbedrijf Smit Tak en voormalig adviseur van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Oud- loods Gerrit Terpstra onderschrijft de conclusie…

Wat ging er begin januari mis met de MSC Zoe? Waarom verloor het vrachtschip 342 zeecontainers die Unesco werelderfgoed de Wadden in een vuilnisbelt veranderden? Je ziet het in: De ramp op het Wad deel II. Bekijk hier alvast de promo en natuurlijk morgenavond Zembla, 21.10 op NPO 2.

Rederij MSC kiest sinds het ongeluk met het containerschip MSC Zoe voor een andere route richting Duitse havens. Dat ontdekte ZEMBLA. Een woordvoerder van de rederij laat weten dat ze de keuze maken ’ondanks dat we de zuidelijke route veilig achten.’

Voormalig topbokser Rudi Lubbers, van wie afgelopen week duidelijk werd dat hij onder erbarmelijke omstandigheden in Bulgarije leeft, komt op korte termijn terug naar Nederland. Dat vertelt Rini Wagtmans, die de hulpactie voor Lubbers coördineert, aan de NOS.
Aan Stinglikeabee liet zoon Marco Lubbers zojuist vanuit Bulgarije weten dat zijn vader het goed maakt. Lees hier verder.

Voormalig topbokser Rudi Lubbers, van wie afgelopen week bekend werd hoe hij aan lager wal is geraakt, is in Bulgarije herenigd met zijn zoon Marco. “Een echt emotioneel weerzien, vertelde Marco mij net aan de telefoon”, zegt Andere Tijden Sport-regisseur Bart Nijpels. “Ze hadden elkaar twee jaar niet gezien en Marco wist niet dat het zo slecht ging met zijn vader.”

Lancering crowdfunding voor oud-bokser in nood

31 januari 2019 – Sinds de uitzending van Andere Tijden Sport van zondag ‘Rudi Lubbers en het gevecht van z’n leven’ hebben al meer dan 1300 mensen via HelpRudiLubbers@gmail.com hulp aangeboden. Oud- wielrenner Rini Wagtmans coördineert de actie: “Zoveel hartverwarmende reacties, het is overweldigend.” Aan het begin van de avond lanceerde Wagtmans een crowdfund-platform waar mensen geld kunnen storten.

Kijkers reageren geschokt op  uitzending Andere Tijden Sport

28 januari 2019 – Gisteravond zond Andere Tijden Sport (NOS/NTR) de documentaire ‘Rudi Lubbers en het gevecht van zijn leven’ uit. Al tijdens de uitzending reageerden kijkers massaal via mail en sociale media. Ze roepen op tot hulp voor de oud-bokser omdat ze geschokt zijn door de omstandigheden waaronder Lubbers leeft. Oud-wielrenner Rini Wagtmans zal de initiatieven om Lubbers te helpen, coördineren. Lees hier verder…

Journalist in hart en nieren,

geeft ‘m zonder morren van katoen,

betrokken en belezen,

want de naam is Groen.

Amnesty stelt dat terreurverdachten in de speciale terrorismeafdelingen van de Schie en in Vught onder ‘inhumame omstandigheden’ worden vastgehouden. Die constatering is niet nieuw. Collega Jos Slats en ik maakten in 2007 voor Kro’s Reporter de documentaire ‘Guantanamo Vught’.

Persbericht Einde Speeltijd! deel II

Achter de confrontatie op de groene mat spelen zich zaken af waar de doorsnee supporter geen benul van heeft. Iwan van Duren en Tom Knipping nemen de kijker mee in de wereld van matchfixing en overnames door buitenlandse miljonairs. Pottenkijkers zijn niet welkom want wedstrijden worden gemanipuleerd en toezicht op geldstromen schiet te kort. Een journalistieke speurtocht in twee delen.

“Nu er evident bij betrokkenen voorkennis was, is nader onderzoek naar wat er met die kennis gebeurd is, noodzakelijk.”

In de lente van 1995 probeert de NAVO de Servische agressie te stoppen met luchtaanvallen. De Serviërs reageren met het gijzelen van VN- militairen die ze vastketenen op strategische plekken om bombardementen te voorkomen. Eind mei pleit de Verenigde Naties ervoor de aanvallen te beëindigen. De Franse president Chirac en de Britse premier Major bellen met de Amerikaanse president Clinton en dringen aan op een besluit met dezelfde strekking. Uit de stukken die we in de documentaire tonen, blijkt dat Clinton’s belangrijkste adviseurs voor buitenlandbeleid op zondagmiddag 28 mei in Washington bijeenkomen. Ze buigen zich over het verzoek. Onder leiding van plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur Sandy Berger, komen ze tot de slotsom dat de luchtaanvallen op de Serviërs voor de ‘nabije toekomst’ inderdaad moeten worden opgeschort. Een besluit dat ze volgens een weergave van de bijeenkomst ‘in stilte’ nemen….

KRO Reporter bestaat dit jaar 25 jaar. Of moet ik moet zeggen, bestond? De oudste onderzoeksjournalistieke televisierubriek jubileert maar is dit jaar uit het schema van de NPO gehaald. Oud- collega Jos Slats, onderzoeksjournalist pur sang, onthult ondanks alles. Wel of geen uitzendingen. Lees het hier en: chapeau!

Eén hoofdstuk is gesloten, het boek nog lang niet…Meer informatie over Karemans en het dossier Srebrenica vind je hier

De Vlaams Nederlandse vereniging voor onderzoeksjournalistiek heeft de nominaties voor 2016 bekend gemaakt. De documentaire ‘Waarom Srebrenica moest vallen’ is genomineerd in de categorie audiovisueel.

‘Wie de tv-rechten in bezit heeft, bepaalt de publiciteit’, concludeert Jan Benjamin in NRC Next

De ontwikkelingen die de krant schetst zijn zorgelijk. Dat wel. Maar dit verhaal gaat over verslaggeving niet over dé journalistiek, laat staan onderzoeksjournalistiek. Dat onderscheid maakt het stuk onvoldoende. Daarom leest het als een lokroep. Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek is een noodzaak. Ook in de sport.

Argos- journalisten Huub Jaspers en Maud van de Reijt beschikken over een nieuw document over het uitblijven van NAVO- luchtsteun tijdens de val van Srebrenica. Het stuk is, meldt Argos, gelekt ‘vanuit het circuit van de inlichtingendiensten’.

“Beschaafde mensen houden niet van boksen”, zegt m’n vader op een nacht dat we naar een gevecht van Ali kijken. De sport verafschuwt de oud- hockeyer en hij ergert zich bovendien aan de praatjes van de pugilist uit Kentucky die zich, zonder enige terughoudendheid, ‘De Grootste’ noemt. Het is midden jaren zeventig. In de onstuimige ontdekkingstocht van m’n puberteit wordt Muhammad Ali m’n held. En nu is hij overleden. “Muhammad Ali shook up the world. And the world is better for it. We are all better for it”, luidt de samenvatting van Barack Obama. “Het is een klap”, laat Arnold Vanderlyde, de zwaargewicht uit vervlogen tijden, onbedoeld geestig – met zachte ‘g’-  van zich horen. “God came for his champion”, twittert oud wereldkampioen Mike Tyson.

De komst van twee Joint Strike Fighters. Drie kwartier te laat waardoor ze het Acht Uur Journaal misten. Bescheiden miscalculatie in een verder vrijwel vlekkeloze, geoliede PR show.
De minister van Defensie vloog ze tegemoet in regeringstoestel de Gulfstream. De televisiecamera mocht mee. Boven maar vooral in de wolken mocht de bewindsvrouw loftrompetteren over de naast haar vliegende gevechtstoestellen.

De geschiedenis, ze herhaalt zich. Zwijgen lijkt goud maar gelukkig doorbreken wakkere, vasthoudende onderzoeksjournalisten de stilte. Een Oscar voor Spotlight, een diepe buiging voor NRC, Dohmen en Chesal.

Honger lijden gun ik m’n collega’s niet maar journalistiek die ’te koop is’ gun ik dit land niet.

Chapeau voor de VPRO- voorzitter, een genuanceerd precisie schot. Zorgvuldig en behoedzaam geformuleerd dunkt me: ‘De schijn van politieke partijdigheid’.

Ik heb de nuance laten varen maar dat mag in een grafrede.

Siem Reap, Cambodja. Half zes in de ochtend. De dageraad doemt op achter de pagoda’s van wereldwonder Angkor Wat. Een aanblik van welhaast ontroerende schoonheid. Blij dat ik op dat moment, het tijdverschil is zes uur plus, de Volkskrant over Srebrenica nog niet gelezen heb.

Het betreft feiten (geen suggesties zoals ook nu in sommige berichten nog wordt gesteld) die niet vermeld worden in het omvangrijke NIOD onderzoeksrapport naar de val van de enclave.

Oud school- en huisgenoot Geelen stopt met recenseren. Spijtig maar begrijpelijk.Televisie maken is qua mentale inspanning een lachertje bij er dagelijks verplicht naar kijken én er – met een nijdige deadline in de nek- onderhoudend, geestig, kritisch, met verstand van zaken, analytisch, over moeten schijven. ‘Chapeau Jean Pierre, a la prochaine’ want hij gaat ‘gewone’ columns schrijven….

Peroxyde Vrees Verspreider laat weten dat het door hem bedachte ‘meldpunt overlast asielzoekers’ tot ‘overweldigend’ veel reacties leidt. Meer dan tweeduizend. Hij noemt twee voorbeelden: een kennelijk verontruste moeder die vreest voor de veiligheid van haar dochters. En iemand die laat weten dat ‘ze’ dronken door tuinen zouden zwalken. De melders zullen waarschijnlijk een stemadvies […]

Uitstekende, scherpe aftrap voor een belangwekkende discussie door Follow the money’s Eric Smit. Stof tot nadenken want het gaat over keuzes met verstrekkende gevolgen. We zijn het oneens… Onderzoeksjournalisten brengen wat mij betreft louter feiten, geen meningen. Vertrekpunt dient nieuwsgierigheid/ waarheidsvinding te zijn, geen opvatting of ideaal. Na publicatie laten we de dans der opinies dan aan beleidsmakers, publiek, activisten.

Hij schreef voor de krant/ het gratis maandblad waar ik eind jaren tachtig voor werkte: La Ligna. Bescheiden, zachtaardige man. Vaak onpeilbaar gemoed, moeizaam worstelend met details van het leven. Ongemakkelijk manoeuvrerend, een astronaut in een volkstuin. Onhandige telefoongesprekken. Altijd vriendelijk, belangstellend. De bundel kwam uit in 1989: ‘De kip die over de soep vloog’, maakte Joodse weemoed al in de eerste zin tastbaar.

Waar blijven de collega’s die kritische vragen stellen aan Ryanair, Schiphol, Mansveld, de verantwoordelijke staatssecretaris?

De kok van Srebrenica is dood. Abdullah Purkovic, Dule voor vrienden, werkte voor Artsen zonder Grenzen in de door Nederlandse VN- militairen beschermde enclave. Dule overleefde de massamoord die plaatsvond nadat de Serviërs de enclave in juli 1995 onder de voet liepen.

Tien jaar na de massamoord op meer dan achtduizend Bosniers organiseert arts en overlevende Ilijaz Pilav een gedenkmars van Tuzla terug naar Srebrenica. Een tocht met getuigenissen van overlevenden over de horror van juli 1995. Een mars langs mijnenvelden en massagraven die herinneren aan de grootste moordpartij in naoorlogs Europa.

Mijn vader is opgestaan en tuurt met samengeknepen ogen de horizon af. Hij rent naar de waterlijn, houdt een hand boven z’n ogen en zoekt opnieuw. Tevergeefs. Ma is nergens te bekennen.