Na de val van Kabul, in augustus vorig jaar, zette het ministerie van Buitenlandse Zaken studenten in om tolken te evacueren. Dat blijkt uit onderzoek van Zembla.  Het gaat om studenten die naast hun opleiding deelnemen aan het werkstudentprogramma van Defensie (Defensity College), een bijbaan van één à twee dagen in de week. “Ik dacht dat ik broodjes ging smeren, maar we moesten tolken contacteren en hen begeleiden naar het vliegveld”, vertelt één van hen in de uitzending. Oud-topdiplomaat Pieter Feith reageert verbaasd: “Je zadelt jonge mensen zonder ervaring op met verantwoordelijkheden die gaan over mensenlevens.”

Vanaf het begin van de missie in Uruzgan zette de Nederlandse regering te weinig militairen in. Den Haag wilde maximaal duizend militairen sturen. Uit het zogenoemde ‘militair advies, een document dat Zembla in handen kreeg, blijkt dat Dick Berlijn, indertijd Commandant der Strijdkrachten (CDS) zich zorgen maakte. Hij vroeg toenmalig minister Kamp van Defensie om het door de bewindsman ingestelde maximum aantal manschappen met honderd te overschrijden. Berlijn vond dat, noteerde hij, ‘noodzakelijk voor een verantwoorde uitvoering van de missie.’ Uiteindelijk varieerde het aantal uitgezonden militairen tussen de 1100 en 1400. Maar ook dat bleek te weinig, stellen drie bij de missie betrokken oud- generaals in Zembla.