artikel | 17 april 2020
In het kader van 75 jaar bevrijding reconstrueert dit verhaal leven en dood van een Canadese luitenant die, ver van huis, stierf voor onze vrijheid maar nooit de eer kreeg die hij verdient.
“Dying for freedom isn’t the worst that could happen. Being forgotten is.”
Het staat geschreven op een gedenksteen voor een groep Canadese militairen. “Sterven voor vrede is niet het ergste dat kan gebeuren. Vergeten worden is erger.” Het monument staat in Rha, een gehucht aan de IJssel tussen Doesburg en Bronckhorst. De bewoners onderhouden het met zorg en eren de jonge mannen die sneuvelden terwijl ze dit deel van Gelderland kwamen bevrijden. Deze documentaire gaat over één van hen: John Gordon Kavanagh uit Toronto.
Hij is achttien als hij in 1940 besluit dat hij tegen de Nazi’s wil vechten. Vijf jaar later op zes april 1945 sterft hij als luitenant van de Queen’s Own Rifles op een boerenakker. ‘Vermoedelijk in de strijd gestorven’ krijgt zijn familie in Canada te horen. ‘Ergens in Europa’, meldt een officieel document. Meer niet.
De bewoners van Rha weten waar zijn resten werden gevonden én waar hij begraven ligt. Een onbekende soldaat op een begraafplaats in Steenderen. Decennialang doen mensen in de omgeving, samen met historici en andere betrokkenen, vergeefs hun best om het te bewijzen.
De nabestaanden in Canada weten van niets. Ze horen nu pas hoe en waar John Gordon 75 jaar geleden om het leven kwam en hoe hij sindsdien, geëerd wordt. Samen met de dorpelingen van Rha hebben ze één wens: een graf. Ter nagedachtenis, een steen met zijn naam erop: Kavanagh. Zodat hij niet vergeten wordt.
Lang aan gewerkt met Ton Vanderplas die behalve de camera ook het leeuwendeel van de research deed.
Hier te bekijken: