Gelauwerd in tijden van tegenwind

Joep Dohmen (NRC) ontvangt een oeuvreprijs van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ). Op z’n plaats en bovenal goed getimed want de gelauwerde ligt stevig onder vuur en z’n opponenten schuwen een onconventionele aanpak niet. De schier onmetelijke rij onthullingen van Dohmen beslaat vier decennia. Het begon bij De Limburger waar hij (aanvankelijk samen met collega Henk Langenberg) een reeks fraude -en corruptiezaken blootlegde, later gebundeld in het boek ‘De Vriendenrepubliek’, must voor studenten en beginnende collega’s in de onderzoeksjournalistiek. ‘Voila, een cursus onderzoeksjournalistiek met een zachte G’, noteerde hij lang geleden in mijn exemplaar. In de jaren negentig deden we samen (tijdens de BSE- crisis) onderzoek in de vleessector en later in Brussel voorafgaand aan de val van Europese Commissie.

Dohmen bleef in Limburg (Heerlen) ook nadat hij overstapte naar NRC. Samen met Robert Chesal (destijds Wereldomroep) onderzocht en onthulde hij het seksueel misbruik in de katholieke kerk. De bewoners in het zuiden mogen zich gelukkig prijzen want ook regionaal bleef hij misstanden blootleggen. De ene na de andere. Het leidde vorig jaar tot het opstappen van het voltallige provinciebestuur.  Er gingen publicaties over omstredenj grondaankopen, nepotisme, intimidatie en machtsmisbruik aan vooraf. Onregelmatigheden, ingebed in de Limburgse bestuurscultuur, die op cruciale punten afwijkt van de rest van het land. Helder geanalyseerd, fraai geduid en ondersteund met talloze voorbeelden in ‘De Vriendenreünie’, het recent verschenen boek dat Dohmen schreef met collega- journalist en historicus Paul van der Steen (l).

Onderzoeksjournalisten moeten tegen een stootje kunnen. Stevige kritiek, verantwoording afleggen bij de Raad van de Journalistiek of de rechter. Het hoort er bij maar wel volgens de regels van het spel.  De aanval op Dohmen heeft de grenzen  van het betamelijke overschreden. Oud- gedeputeerde Ger Driessen (CDA) startte een digitale klaagmuur, een meldpunt tegen de journalist. Z’n partijgenoot, Kamerlid Raymond Knops vloog uit de bocht toen hij in de rechtbank een pleitnota uitsprak, een oud- bewindsman onwaardig. Hij maakte Dohmen onder meer uit voor bendelid en fraudeur. Verontrustend voer voor mensen met ongezonde opvattingen over democratische krachtsverhoudingen die er voor zorgen dat omroepen zich genoodzaakt zien naamstickers van hun reportagewagens te halen omdat journalisten fysiek worden aangevallen. Politici die olie op dat vuur gooien maken doorgaans deel uit van samenlevingen waar de vrijheid, mild uitgedrukt, onder druk staat.  Goed dus dat Dohmen, juist in tijden van tegenwind, gelauwerd wordt.