Missie in Uruzgan X. Naar de klote.

Voor het eerst zien we de oorlog in Uruzgan door de ogen van de Nederlandse militairen zelf. Zij vertellen hun verhaal, ondersteund door zelfgemaakte beelden. Gefilmd tijdens de missie en tot stand gekomen zonder tussenkomst van het Ministerie van Defensie.

Een verslag van vertrek tot en met terugkeer. Het relaas van zeven leden van het 17de- pantserinfanteriebataljon uit Oirschot.

Hun missie: wederopbouw in Uruzgan. Maar in plaats van schooltjes bouwen en waterputten slaan, vochten ze. Bijna dagelijks, tegen een onzichtbare vijand, de Taliban.

KRO Brandpunt staat volledig in het teken van deze documentaire.

Gemaakt door: Liz de Kort, Bart Nijpels en Ton Vanderplas

De documentaire kunt u hier bekijken:

In de media:

Recensie in NRC:

Uruzgan zonder censuur van Defensie

Hans Beerekamp

De hele uitzending van Brandpunt (KRO) bestond uit ,,een documentaire” over Uruzgan. Ik zou het eerder een document noemen, maar belangwekkend was deze terugblik op de Nederlandse missie zeker, omdat die uitsluitend door de ogen van deelnemende militairen werd bekeken. En dat ,,zonder medewerking van het ministerie van Defensie”.

Naar de klote. Troops in contact werd samengesteld door Liz de Kort, Bart Nijpels en Ton Vanderplas, die aan een embedded verblijf in 2007 goede relaties hadden overgehouden met het 17de pantserinfanteriebataljon Oirschot. Zeven oud-strijders vertelden in hun eigen woorden openhartig wat ze hadden gezien en meegemaakt, en hoe dat hun leven had veranderd. Daarnaast waren er fragmenten uit door de militairen gedraaide video’s. Die beelden toonden patrouilles, vrijetijdsbesteding, meligheid en gevechtshandelingen, die nu dus wel ongecensureerd werden doorgegeven.

Het harde nieuws, bestaande uit beelden van martelingen door het Afghaanse leger, was een week eerder al in Brandpunt aangekaart. Het slaan op voetzolen van gevangenen en dreigen met executies was strijdig met het oorlogsrecht en gebeurde onder Nederlandse bevelvoering. Maar ja, lichtten de Nederlandse militairen toe, die Afghanen doen het op hun manier en hebben schijt aan alles. Meestal zijn ze stoned en het is hun land, het zijn hun regels.

Dat soort observaties is natuurlijk wel leerzaam, net als de beelden van het ontmantelen van een bermbom en de gevolgen van een aanslag met een zelfmoordvoertuig. Vier van de sprekers hielden er niet nader benoemd ,,blijvend letsel” aan over, de meesten hebben veel psychische last: doordraaien op het voetbalveld, een ruk aan het stuur geven als je een blauwe plastic zak in de berm van de snelweg ziet.

In dat opzicht bereikte de reportage van Brandpunt het doel dat gemist werd in de krakkemikkige tweedelige dramaserie Retour Uruzgan (EO), die wel tot stand kwam met medewerking van het Veteraneninstituut van Defensie. Die serie was ongeloofwaardig en pijnlijk onecht.

Des te opvallender was die miskleun in een sterk beginnend seizoen voor door de werkelijkheid geïnspireerd televisiedrama. De gangsterserie Penoza (KRO) wordt per aflevering beter en gisteren startte ook Den Uyl en de affaire Lockheed (VARA) overtuigend.

Regisseur Hans Hylkema en scenarioschrijver Ger Beukenkamp hebben vooral oog voor het dilemma van de sociaal-democratische premier, voortreffelijk gespeeld door Joop Keesmaat. Hij zegt in 1976 na lezing van het rapport-Donner tegen zijn Liesbeth: ,,Als ik zou willen, hebben we over een week een republiek.”