blog | 28 augustus 2021
De Taliban zijn terug aan de macht. De beelden van de aftocht uit Kabul en de zelfmoordaanslag bij het vliegveld staan op ons netvlies. De berichten over gewelddadige afrekeningen, verkrachtingen en het herinvoeren van de sharia nemen toe. Is het land terug bij af? Zijn alle inspanningen van het Westen voor niks geweest zoals sommigen beweren? Was de machtsovername door de Taliban zo onverwacht? Oordeel zelf en bekijk op deze website 13 documentaires over de Nederlandse missie in Afghanistan. Zie de voortekenen en zelfs concrete waarschuwingen voor wat zich in augustus 2021 afspeelde toen de Taliban de macht grepen.
Nederland was in Uruzgan ‘leading nation’. Duizenden militairen dienden vanaf 2006 in de provincie die daarvoor Taliban- thuisbasis was. Vijfentwintig van hen kwamen om het leven. Voor KRO/NCRV (Reporter en Profiel) en BNNVARA (Zembla) versloegen en onderzochten we de ISAF- missie vanaf het prille begin. Voor onze camera spraken militairen voor het eerst over het dagelijkse geweld waar ze mee geconfronteerd werden terwijl vanuit Den Haag vooral gecommuniceerd werd dat het om een wederopbouwmissie ging.
We toonden de wreedheden van de vijand.
Het taliban credo over de westerse troepenmacht in Afghanistan luidde: ‘Jullie hebben horloges, wij de tijd‘. Het is bewaarheid. Tijdens de aftocht uit Kaboel zette Ank Bijleveld, minister van Defensie, er het volgende tegenover: ‘We hebben Afghanen laten zien dat het anders kan.’ Wrang. Twintig jaar lang hebben met name vrouwen en opgroeiende kinderen in vrijheid geleefd. Daar stonden ze deze week, een groep vrouwen in prachtstad Herat. Wanhopige helden. Op straat met spandoeken, opkomend voor hun banen, recht op onderwijs en dat van de kinderen. Ja, ze hebben gezien dat het anders kan en nú alle reden om te vrezen dat de taliban de klok zal terugzetten. Voor deze vrouwen geen voordeel van de twijfel maar het nadeel van een goed geheugen.
We maakten ter plaatse portretten:
We lieten zien hoe president Karzai aan de macht kwam, door verkiezingsfraude bleef, en zich omringde met krijgsheren met bloed aan hun handen.
‘Naar de klote’, neemt je mee naar Uruzgan aan de hand van zelfgemaakte beelden van het pantserinfanteriebataljon uit Oirschot. Zeven jonge mannen vertellen, zonder tussenkomst van Defensie, openhartig over de rauwe dagelijkse werkelijkheid in oorlogsgebied in:
Naar de klote. Troops in contact
We reconstrueerden hoe het kabinet Balkenende struikelde over de mogelijke verlenging van de missie in:
We onthulden beelden van Afghaanse militairen die gevangen martelden tijdens een militaire operatie onder Nederlands commando in:
We legden bloot hoe Nederlanders de ogen sloten en samenwerkten met lokale machthebbers die minderjarige jongens seksueel misbruikten:
En na de val van Kabul in augustus 2022 reconstrueren we hoe de besluitvorming voorafgaand aan de missie verliep: waarom moest het -tegen beter weten in- een wederopbouwmissie zijn ? We onthullen dat Den Haag te weinig militairen naar Uruzgan stuurde in:
We reconstrueren de machtsovername door de Taliban met voor het eerst het op televisie het relaas van plaatsvervangend ambassadeur Cees Roels en niet eerder getoonde beelden van Nederlandse commando’s die in de chaos op de luchthaven probeerden zoveel mogelijk mensen te redden. We onthullen dat Buitenlandse Zaken (werk) studenten inzette bij de evacuatie van de tolken in:
De documentaires vind je via het menu rechts op de openingspagina of ga vanaf hier rechtstreeks naar de overzichtspagina.
Ze werden uitgezonden door de Reporter, Profiel en Brandpunt ( KRONCRV) en Zembla (BNNVARA).
Ton Vanderplas, camera
Mike Dam, geluid
Marco de Lange, research
Bart Nijpels, research & regie