De regering Clinton nam ‘in stilte’ het besluit om ‘voor de afzienbare termijn’ geen luchtaanvallen meer uit te voeren op Servische doelen. Het toenmalige kabinet Kok wist van niets. De Servische generaal Ratko Mladic wist het wel: er zouden geen NAVO-luchtaanvallen volgen, toen zijn troepen in juli 1995 de aanval op de door Nederlandse VN-militairen beschermde enclave Srebrenica openden en ruim achtduizend mensen vermoordden.

In 2Doc: Waarom Srebrenica moest vallen (Human/ VPRO in samenwerking met Argos).

Thom Karremans was commandant van de Nederlandse VN-eenheid in Srebrenica toen de moslimenclave in juli 1995 door de troepen van de Servische generaal Mladic onder de voet werd gelopen. Duizenden Bosnische moslims werden daarbij vermoord. In KRO Profiel wordt Karremans geconfronteerd met zijn handelen in 1995. Via zijn advocaat probeert Karremans uitzending van de documentaire tegen te houden. Vergeefs.

Generaal Ratko Mladic wordt verantwoordelijk gehouden voor de massaslachting bij Srebrenica in juli 1995. Ruim achtduizend mensen werden vermoord terwijl ze door de bergen probeerden een veilig heenkomen te vinden.  De grootste massamoord in de naoorlogse Europese geschiedenis. Mladic werd deze week gearresteerd en overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen. Nu Mladic eindelijk gearresteerd is wil de arts Ilijaz Pilav, overlevende, terug naar Srebrenica de tijd voor hem en zijn lotgenoten bevroor.

Ger Kremer is voor zijn laatste missie in Uruzgan. Daar maakt hij de balans op terwijl hij op zijn operatietafel probeert slachtoffers van het geweld in leven te houden. Kremer ziet hoe het wapentuig evolueert en verwondingen en verminkingen steeds erger worden. Vaak onherstelbaar. Hij stopt er mee omdat hij merkt hoe het hem meer en meer bij de keel grijpt. De dreiging, de angst, de gewonden en de doden, ze hebben hun sporen achter gelaten en Ger Kremer blijvend veranderd.

Tien jaar na de massamoord op meer dan achtduizend Bosniers organiseert arts en overlevende Ilijaz Pilav een gedenkmars van Tuzla terug naar Srebrenica. Een tocht met getuigenissen van overlevenden over de horror van juli 1995. Een mars langs mijnenvelden en massagraven die herinneren aan de grootste moordpartij in naoorlogs Europa.

De parlementaire enquêtecommissie presenteert z’n eindrapport over Srebrenica: Missie zonder vrede. Den Haag maakt de politieke balans op. “Ik hoop dus dat de compassie met de mensen, met de nabestaanden in het gebied blijft, op een manier die ook wel bij de traditie en de stijl van Nederland hoort” , zei oud premier Kok tijdens zijn verhoor bij de enquête commissie. Maakt Nederland dat waar? Hoe is het zeven en half jaar na de val van Srebrenica met de mensen die de massamoord overleefden? Reporter reist hartje winter naar Bosnië en maakt de humanitaire balans op.

De val van Kok II naar aanleiding van het NIOD- rapport over Srebrenica. Een reconstructie van de gebeurtenissen aan de hand van (deels vertrouwelijke) gesprekken en interviews met direct betrokkenen. Over hoe premier Kok alle zeilen bij moest zetten om de regie te behouden , onderlinge telefoongesprekken tussen bewindslieden, een schoffering door de premier, een IKV- rapport met gelekte ministerraad- notulen, een geheime bijeenkomst in het Catshuis , de handgeschreven notities van een minister en een bewindsman die ‘matennaaier’ wordt. Reporter neemt u mee naar de geheimen van de Treves zaal.

Na een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) kreeg Netwerk het zogenoemde ‘feitenrelaas’ in handen. In het document zijn verklaringen vastgelegd die Dutchbatters hebben afgelegd. Ze werden, terug in Nederland, urenlang verhoord. De 245 pagina’s met verklaringen vormden de basis voor het debriefingsrapport dat toenmalig Joris Voorhoeve naar de Tweede kamer stuurde. Een reeks feiten is, blijkt nu, doelbewust buiten dat rapport en daarmee de openbaarheid gehouden. Het betreft ook mogelijke strafbare zaken. Ze werden in 1995 niet aan het Openbaar Ministerie gemeld. Inmiddels kan het OM geen vervolging meer instellen.

Uit het feitenrelaas blijkt tevens ook dat er al in 1995 een reeks verklaringen is afgelegd over het niet verlenen van medische hulp aan de burgers van Srebenica. Die verklaringen staan dus wel in het feitenrelaas maar ontbreken in het debriefingsrapport.

Minister De Grave reageert op de feiten.

Geen doofpot op Defensie concludeerde Jos van Kemenade. Maar hij heeft, zo bleek uit Deel II, een reeks aanwijzingen, verklaringen en documenten die op het tegendeel duiden, niet nader onderzocht terwijl hij er wel van op de hoogte was.

Ook brigade- generaal Roos van de Koninklijke Marechaussee wist, zo blijkt in Deel III, dat de feiten over het niet verlenen van medische hulp aan burgers in Srebrenica in de doofpot zijn gestopt.  Netwerk onthult een memo van Roos aan toenmalig minister van Defensie Voorhoeve.

Kamerleden zijn kritisch over het onderzoek van Van Kemenade en roepen op tot een parlementair onderzoek.

“Geen onbehoorlijke omgang met de waarheidsvinding”, stelt Van Kemenade. Hij onderzocht, in opdracht van de minister van Defensie, of er op het departement sprake is (geweest) van een doofpotcultuur. Uit onderzoek van Netwerk blijkt het tegendeel. Tijdens de val van Srebrenica verbood de Dutchbat- leiding medische hulp aan Bosnische vluchtelingen in Srebrenica. De feiten zijn, zo blijkt uit deel II,  door de landmachttop doelbewust verdonkeremaand.

Na meer dan tweehonderd WOB- verzoeken, kreeg Netwerk zo’n 180 documenten in handen. Allemaal hebben ze betrekking op Srebrenica. Er komen nieuwe feiten aan het licht. In deel I van een drieluik: Bevelhebber der landstrijdkrachten generaal Couzy probeerde een rapport geheim houden dat bestemd was voor de Tweede Kamer.

Commandant Thom Karremans schreef ‘Who cares’ een boek over zijn ervaringen in Bosnië in 1995. Hij baseerde het op het dagboek dat hij indertijd bij hield. Voor het eerst spreekt hij over de val van Srebrenica, zijn ontmoetingen met Servische generaal Mladic en het uitblijven van luchtsteun toen Dutchbat daarom vroeg. De, inmiddels kolonel, en reageert op de kritiek en verwijten naar aanleiding van zijn optreden. En hij pleit voor eerherstel, voor zijn bataljon en voor zichzelf.

Inspectie Volksgezondheid over weigeren medische hulp door Dutchbat

“Het niet helpen van mensen is alleen aanvaardbaar als de omstandigheden dat echt onmogelijk maken. Ik denk dat in dit geval een andere beoordeling mogelijk was geweest. Temeer omdat er op dat moment nog geen andere slachtoffers waren onder de eigen militairen en de artsen nog niets anders te doen hadden. Er was tijd en ruimte ondanks de geweldige dreiging om deze mensen te bekijken en beoordelen en te kijken of ze geholpen hadden kunnen worden. En dat is niet gebeurd.” Dat zegt G Siemons, hoofdinspecteur volksgezondheid in Brandpunt.

1989. De val van de muur. Het einde van de Koude Oorlog. Het begin van wat een nieuwe tijd zou worden. Een nieuwe wereldorde. Vrede, rust en stabiliteit zouden in eendrachtige samenwerking tussen landen tot stand komen. Maar een paar jaar later schoot de internationale gemeenschap tekort. Op de Balkan werd genocide niet voorkomen. Een analyse van het falen en een ooggetuigenverslag van de grootste slachting in naoorlogs Europa.

Dutchbat weigerde medische hulp aan gewonde vluchtelingen in Srebrenica toen de troepen van generaal Mladic de enclave aanvielen. Dat blijkt op 26 november 1995 uit onderzoek van Brandpunt (KRO). De feiten staan niet vermeld in het zogenoemde ‘Debriefingsrapport’ van het ministerie van Defensie dat een maand eerder aan de Tweede Kamer is overhandigd. Een Kamermeerderheid wil opheldering.

Vervolg van de zoektocht van dutchbat arts Ger Kremer. Hij is in Bosnië op zoek naar Irma, het dochtertje dat door haar vader noodgedwongen werd achter gelaten toen hij door de Serven tijdens de val van Srebrenica werd afgevoerd. Een collega van Kremer maakt een naamplaatje en doet het om de nek van het meisje. Irma heet ze. De kolonel chirurg keert terug naar oorlogsgebied en gaat op zoek.  In het decor van de oorlog ontmoet Kremer Bosnische vrienden zoals Ilijaz en Fatima die te voet door de bergen van Srebrenica naar Tuzla vluchten. Tijdens die mars van de dood werden meer dan achtduizend vluchtelingen vermoord.

Een jonge Bosnische vader die tijdens de val van Srebrenica door de Serven wordt afgevoerd moet z’n dochtertje achterlaten. Een collega van legerarts Kremer maakt een naamplaatje en doet het om de nek van het meisje. Terug in Nederland laat het beeld Kremer niet meer los. Hij keert terug naar het oorlogsgebied, op zoek naar een levensteken van Irma.