Goed dat NRC aandacht besteedt aan een rechtszaak als deze. Dat gebeurt te weinig terwijl de belangen groot zijn. “De belangrijkste vraag die voorligt is of Zembla de uitingen mag publiceren” stelt raadsman Jens van den Brink in hoger beroep ter zitting.

Zembla knabbelde dapper aan zeekraal. Halverwege nam de vertelling een absurdistische wending. Af en toe legt de schoonheid, zeggingskracht of de onthullende waarde van een artikel, speech, kunstuiting of documentaire je het zwijgen op. Dan schiet het compliment ‘chapeau’ te kort en is een overtreffende trap nodig om je enthousiasme onder woorden te brengen. De Borsalino, sinds 1857 de onbetwiste hoed der hoeden…

Vanaf het begin van de missie in Uruzgan zette de Nederlandse regering te weinig militairen in. Den Haag wilde maximaal duizend militairen sturen. Uit het zogenoemde ‘militair advies, een document dat Zembla in handen kreeg, blijkt dat Dick Berlijn, indertijd Commandant der Strijdkrachten (CDS) zich zorgen maakte. Hij vroeg toenmalig minister Kamp van Defensie om het door de bewindsman ingestelde maximum aantal manschappen met honderd te overschrijden. Berlijn vond dat, noteerde hij, ‘noodzakelijk voor een verantwoorde uitvoering van de missie.’ Uiteindelijk varieerde het aantal uitgezonden militairen tussen de 1100 en 1400. Maar ook dat bleek te weinig, stellen drie bij de missie betrokken oud- generaals in Zembla.

Een week na Zembla; De ramp op het Wad deel II. De Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV) komt tot dezelfde bevindingen als Zembla. Op basis daarvan waarschuwt de OVV het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de kustwacht én reders voor het gebruik van de zuidelijke vaarroute boven de wadden. Schepen met afmetingen zoals de MSC Zoe lopen het risico om onder bepaalde omstandigheden de zeebodem te raken. De OVV komt pas begin volgend jaar met een rapport en spreekt in het bericht dan ook van een ’tussentijdse’ waarschuwing. Lees het bericht en de brief hier…

Begin januari verliest het vrachtschip de MSC Zoë boven de Waddeneilanden 342 zeecontainers. Niet eerder werd het kwetsbare natuurgebied zo hard getroffen. Hoe kon de MSC Zoë zoveel lading verliezen? Waarom vaart één van de grootste containerschepen ter wereld zo dicht langs de Wadden? Wat ging er mis aan boord?  Zembla onderzoekt de oorzaak en de gevolgen in deel I van ‘De Ramp op het wad’. Deel II op 24 oktober aanstaande.

Voor me rijdt een vrachtwagen die een container vervoert. De kleur herken ik inmiddels, het is er eentje van, MSC, de Mediteranean Shipping Company, eigenaar van de Zoë. Begin januari verloor dat schip boven de Wadden zo’n 350 van dit soort containers. Veel van wat collega Marco de Lange en ik tot nu toe hebben geleerd over het ‘dossier Zoë ‘ passeert in gedachten voorbij in de tien minuten dat ik noodgedwongen aan kijk tegen de achterkant van de stalen bak voor me. Mooi begin van een filmdag. Toeval?

Begin 2019 liggen stranden, dijken en zandplaten in het Waddengebied bezaaid met containers en aangespoelde spullen, afkomstig van de MSC Zoë, één van de grootste vrachtschepen ter wereld. Zembla, de journalistieke televisierubriek van de VARA doet onderzoek naar de (mogelijke) oorzaken én de gevolgen van de ramp en werkt aan een tweedelige uitzending.  De makers vragen jou om hulp.

De Vlaams Nederlandse vereniging voor onderzoeksjournalistiek heeft de nominaties voor 2016 bekend gemaakt. De documentaire ‘Waarom Srebrenica moest vallen’ is genomineerd in de categorie audiovisueel.